BND Scope: 8. Sayı - Rekor Arazi Değerleri, Tarif Oyunları ve Ekonomide Sıkışan Dişliler

Tarım arazisi fiyatları tarihi zirvede. Washington, dünya ile ticaret satrancında hamle üstüne hamle yapıyor. Ancak iş gücü piyasası, imalat ve yatırımcı güveninde çatlaklar beliriyor.

Tarım Arazileri Rekor Kırdı

ABD Tarım Bakanlığı verilerine göre tarım arazisi değeri 2025’te ortalama 4.350 $/acre ile rekor kırdı. Artış hızı önceki yıllara kıyasla yavaşlasa da (yıllık %4,3), hem tarla hem mera fiyatları tarihi seviyelerde.

Bölgesel farklar dikkat çekici: Kaliforniya ve kuzeydoğu eyaletleri, hem tarımsal hem de kentsel talep baskısıyla en pahalı bölgeler olurken, Orta Batı’daki Mısır Kuşağı(Corn Belt)’nda fiyat artışları yavaşladı.

Kiralarda ise ekili arazi fiyatlarının ortalaması 161 $/acre ile hafif artış gösterirken, meralarda değişim olmadı. Ancak yatırımcı ilgisi, uzaktan çalışmanın artmasıyla güçlenen kırsala göç ve güneş enerjisi projeleri gibi alternatif kullanım alanları, fiyatları desteklemeye devam ediyor.

ABD, Resesyonun Eşiğinde mi?

Moody’s Analytics baş ekonomisti Mark Zandi’ye göre ABD ekonomisi “uçurumun kenarında”. Tarife etkileri, göçmen iş gücündeki daralma ve imalat ile inşaatta küçülme, büyüme ivmesini zorluyor.

İş gücü piyasasında son üç ayın ortalama istihdam artışı 35 bin ile resesyon sinyali veriyor. Tüketici harcamaları duraksarken, çekirdek enflasyon %2,8’e yükseldi. Fed, faiz indirimi konusunda halen temkinli.

Özgür Piyasa Yerini Devlete mi Bırakıyor?

Trump yönetimi, savaş veya kriz dönemleri dışında nadiren görülen ölçekte doğrudan şirket yatırımları yapıyor.

Pentagon, nadir toprak minerali üreticisi MP Materials’a 400 milyon $ yatırarak en büyük hissedar oldu. Nippon Steel’in US Steel satın alımında Başkan Trump’a “golden share” yetkisi verildi. Bu hak, Trump’a önemli kararlarda veto hakkı tanıyor.

Hedef: kritik sektörlerde Çin’e bağımlılığı kırmak. Ancak bu tür devlet müdahalelerinin uzun vadede piyasa bozulmalarına yol açabileceği tartışılıyor.

Bu içeriğin İngilizce versiyonunu okumak için buraya tıklayın.

BND Consulting olarak, yatırım kararlarınızı destekleyecek içgörü ve stratejik yaklaşımlarla yanınızdayız. Sorularınız için her zaman buradayız.

Şirketlerin İki Ayrı Yazı

Bu yaz, büyük şirketler iki farklı hikâye yaşıyor.

Otomotiv ve gıda zincirleri (GM, Chipotle) tarifelerden maliyet baskısı hissederken, teknoloji devleri (Google) ve bankalar kârlarını artırıyor.

Tüketici fiyatları yavaş yavaş yukarı tırmanıyor ama tam etkinin görülebilmesi için birkaç aya daha ihtiyaç var.

ABD’de tarım arazileri yatırımcısına hâlâ güven verirken, makro cephedeki türbülans, ticaret politikaları ve demografik eğilimler geleceğin oyunun kurallarını yeniden yazıyor. Yatırım kararlarında artık sadece piyasa verileri değil, Washington’daki müzakere masaları ve hem ülke genelinde doğum oranları da göz önünde bulundurulmalı.

Sonuç:

Doğum Oranları Geleceğe Alarm Veriyor

ABD doğum oranı, kadın başına 1,6 ile 1980’ler seviyesine geriledi. Bu konut piyasasında, uzun vadede daha küçük evlere talep olması anlamına gelebilir.

Yeni inşaatlarda metrekare küçülürken, kiralık konut talebi 30 yaş üstünde rekor kırıyor. Tarım arazisi yatırımcıları için bu, kırsal nüfus trendlerini ve talep profillerini yakından izleme gerekliliği demek.

Piyasa Dalgalanmaları ve Yatırımcı Psikolojisi

Wall Street rekorları, yeni tarife dalgalarıyla gölgeleniyor. Dolar yılbaşından beri %8 değer kaybetti, bütçe açığı büyüyor.

Son olarak tarife ve zayıf istihdam verileri, Dow’un bir günde 700 puan düşmesine yol açtı. Piyasalar, Eylül’de faiz indirimi ihtimalini %80 olarak fiyatlıyor.

Ticaret Satrancında Tarif Hamleleri

Trump yönetimi son haftalarda adeta ticaret diplomasisi maratonunda.

• Genel tarifler: 60’tan fazla ülkeye %10 ve üzeri oranlar uygulanıyor. AB, Japonya ve Güney Kore’ye %15, Vietnam ve Tayvan’a %20. Tarifler ilk olarak konut fiyatlarında düşüşe, istihdamda yavaşlamaya ve reel ücret baskısına neden oldu.

• AB anlaşması: Avrupa, 750 milyar $’lık ABD enerji ithalatı, 600 milyar $’lık yatırım ve sıfır tarife sözü verirken, birçok AB malına %15 ABD vergisi uygulanacak. Otomotiv ve tarım ihracatı ABD lehine açılacak.

• Japonya anlaşması: Tokyo, enerji, yarı iletken ve gemi yapımı dahil stratejik sektörlere 550 milyar $ yatırım sözü verdi. Ancak bu “vapor ware” (havada kalan vaat) olabileceği yorumları güçlü.

Tariflerin Amerika Halkına Maliyeti

PBS’in analizine göre yeni tarifeler, ABD fabrikalarının maliyetlerini %2 ila %4,5 artırabilir. Çelik ithalatına uygulanan %50’lik tarif, ithalata bağımlı makine üreticilerini doğrudan etkiliyor.

Bazı şirketler, ekipman alımlarını veya işe alımları ertelemek zorunda kalıyor. Yale Üniversitesindeki Budget Lab’a göre ise tarifeler, hane halkında yıllık 2.400 $’lık bir gelir kaybına sebep olabilir.

Tariflerin Amerika’daki fiyatlara etkisini daha iyi anlamak için videoyu izleyebilirsiniz: